Over Janine Jansen

Het moet begin januari 1978 zijn geweest, we stonden te wachten voor een dicht lokaal van het Utrechts Conservatorium toen iemand van de administratie kwam vertellen dat de lessen van Jan Jansen niet door konden gaan. Jan was vader geworden en zorgde nog even voor moeder en kind. De week erop was Jan weer present en op onze vraag of het een zoon of een dochter was geworden antwoordde hij dat ze een dochtertje hadden gekregen. ‘We noemen haar Janine…’

Er gaat geen optreden van Janine Jansen voorbij of ik denk wel even aan deze anekdote. Wie had kunnen bedenken dat ik de naam Janine Jansen vanaf dat moment nog talloze keren vaker zou gaan horen? Dat het dochtertje van mijn solfègedocent één van de grote sterren van het internationale klassieke muziekpodium zou worden? Ik in ieder geval niet en curieus genoeg hield Janine daar in haar jonge jaren ook geen rekening mee. Want avond na avond volle zalen trekken en keer op keer gehuldigd worden als een coryfee, het lijkt geweldig maar Janine Jansen is er eigenlijk nooit op uit geweest.

Geboren in Soest en opgeleid aan het conservatorium van haar vader, gaf Janine Jansen al op heel jonge leeftijd blijk van muzikaal talent. Daarbij toonde ze natuurlijk ook een enorme dispositie voor de viool zelf, maar vader Jan - toentertijd organist van de Domkerk - waakte er angstvallig voor dat ze niet in een koel, kil virtuozendom zou vervallen. De innerlijke betekenis, de pure muziek, ontdaan van al het uiterlijk vertoon, moest de basis vormen.

Dus groeide Janine op in de beschutte omgeving van de Domkerk, waar ze vaak optrad in de serie die haar grootvader - cantor van de Domkerk - op zaterdagmiddag organiseerde. Samen met haar vader, moeder - sopraan - en twee broers speelde ze kamermuziek, muziek waarbij je je niet kunt verbergen in hard en snel spelen, maar waar het om de muzikale dialoog gaat: elkaar inspireren en naar elkaar luisteren.

© Lukas Beck

Aanvullend leerde ze van Philip Hirshhorn onvoorstelbaar goed vioolspelen en ontwikkelde ze het meesterschap waardoor ze bij de moeilijkste stukken haar aandacht volledig op de muziek kan richten.

Maar waar ze enorm hard studeren nooit een straf had gevonden, ging ze gaandeweg wel de prijs betalen voor haar positie als publiekslieveling. In 2010 bleek dat telkens maar weer de oceanen oversteken en telkens maar weer klaarstaan voor publiek en sponsors te veel was geworden. Ze moest voor enige tijd uitstappen. Het bleek een vervelende maar belangrijke ervaring te zijn geweest. Sindsdien weet Janine Jansen nog steeds publiek over de hele wereld te ontroeren, maar beschermt ze ook haar eigen wereld:
de tijd en energie die ze wil veiligstellen voor haar persoonlijk leven met haar man Daniël en hun nieuwe huis in Zwitserland.

Toen ik haar in september jl. na lange tijd weer ontmoette in Buenos Aires - ze trad daar op met Amsterdam Sinfonietta - zag ik nog steeds dezelfde hartelijke Janine Jansen van al die jaren geleden. Maar uit die anekdote van begin 1978 is ook een zelfbewuste vrouw tevoorschijn gekomen. Eentje die meer dan ooit weet waar het haar om gaat: op zoek gaan naar het pure in de muziek. Naar waar de echte betekenis huist. Meer nog dan een violiste die je kunt bewonderen maakt het haar tot een musicus waar je van kunt houden. En dat maakt haar tegen wil en dank tot een ster. Een hele grote.

Roland Kieft - Classical music manager Destin Muziekreizen

© Decca, Harald Hoffmann